การพัฒนาท้องถิ่นขององค์การบริหารส่วนตำบลนาคายนั้น เป็นการสร้างกระบวนการมีส่วนของชุมชนในการร่วมคิดร่วมแก้ไขปัญหา ตลอดจนร่วมสร้างร่วมส่งเสริมความเข้มแข็งของชุมชน ให้มีส่วนร่วมในการพัฒนาท้องถิ่นในทุกด้าน การพัฒนาองค์การบริหารส่วนตำบลนาคาย จะสมบูรณ์ได้ จำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือของชุมชน ในพื้นที่เกิดความตระหนักร่วมกันแก้ไขปัญหาและความเข้าใจในแนวทางแก้ไขปัญหาอย่างจริงจัง องค์การบริหารส่วนตำบลนาคายยังได้เน้นให้คนเป็นศูนย์กลางของการพัฒนา นอกจากนั้นยังได้เน้นการส่งเสริมและสนับสนุนให้การศึกษาเด็กก่อนวัยเรียน และพัฒนาเยาวชนให้พร้อมที่จะเป็นบุคลากรที่มีคุณภาพ โดยยึดกรอบแนวทางในการจัดระเบียบการศึกษา ส่วนด้านพัฒนาอาชีพนั้น จะเน้นพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนพึ่งตนเองในท้องถิ่น

     องค์การบริหารส่วนตำบลนาคาย กำหนดวิธีการดำเนินการตามภารกิจสอดคล้องกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ แผนพัฒนาจังหวัด แผนพัฒนาอำเภอ แผนพัฒนาตำบล นโยบายของรัฐบาล และนโยบายของผู้บริหารท้องถิ่น ทั้งนี้สามารถวิเคราะห์ภารกิจให้ตรงกับสภาพปัญหา โดยสามารถกำหนดแบ่งภารกิจได้เป็น 7 ด้าน ซึ่งภารกิจดังกล่าวถูกกำหนดอยู่ในพระราชบัญญัติสภาตำบลและ องค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ. 2537( แก้ไขเพิ่มเติมจนถึงฉบับปัจจุบัน ) และตามพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542 ดังนี้

วิสัยทัศน์ (Vision)

     วิสัยทัศน์การพัฒนา (vision) หมายถึง เพื่อแสดงถานการณ์ในอุดมคติ

“ส่งเสริมการเรียนรู้ เชิดชูศาสนาและวัฒนธรรม
ล้ำหน้าการพัฒนา ประชาคมมีส่วนร่วม
รวมใจนำพา นาคายสู่อาเซียน”

พันธกิจ (Mission)

     พันธกิจ (Mission) หมายถึง ขอบเขตของบทบาทหน้าที่หลักขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่จำเป็นต่อการบรรลุวิสัยทัศน์ (คือเราต้องทำอะไรถึงจะบรรลุตามวิสัยทัศน์ที่เรากำหนดไว้)

1. ส่งเสริมและสนับสนุนการประกอบอาชีพและการรวมกลุ่มอาชีพของประชาชน
2. ส่งเสริมด้านการศึกษาทั้งในระบบโรงเรียนและนอกระบบโรงเรียน
3. เสริมสร้างขีดความสามารถของชุมชนในการแก้ไขปัญหาความยากจน
4. ดำเนินงานตามแนวทางปฎิบัติของ “ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง”
5. ส่งเสริมและพัฒนาผู้ด้อยโอกาสในสังคม เช่น ผู้พิการ คนชรา เป็นต้น
6. พัฒนาชุมชนให้น่าอยู่ มีสิ่งแวดล้อมที่ดี สะอาด สวยงาม และปลอดภัย
7. จัดให้มีและบำรุงรักษาระบบสาธารณูปโภคที่ดีพอต่อความต้องการของประชาชน
8. ส่งเสริมให้ชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมกับการบริหารจัดการขององค์การบริหารส่วนตำบล
9. ส่งเสริมด้านศาสนาและฟื้นฟูอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณีของท้องถิ่น
10. รณรงค์และป้องกันทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ให้มีสภาพที่สมดุล และยั่งยืน
11. พัฒนาระบบบริหารจัดการภาครัฐที่ดีโดยมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน

เป้าประสงค์ (goal)

1. ชุมชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ได้รับการดูแลด้านสุขภาพและการบริการด้านสวัสดิการสังคมอย่างทั่วถึง
2. ประชาชนได้รับการศึกษาเพิ่มมากขึ้น ทั้งในระบบและนอกระบบการศึกษา รวมทั้งขยายช่องทางในการรับรู้ข้อมูลข่าวสารที่ทันสมัยของประชาชนเพิ่มขึ้น
3. การได้รับบริการด้านสาธารณูปโภคมีความสะดวกและเสมอภาค
4. ประชาชนมีอาชีพและมีรายได้พอเพียง
5. ส่งเสริมประชาชนมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน
6. การบริหารจัดการภาครัฐที่ดีแบบบูรณาการและมีส่วนร่วม